Interview Robert Jan Westdijk - Waterboys

'Het zijn uitvergrotingen van mezelf'

Deze week gaat Waterboys in premiere, de nieuwe film van Robert Jan Westdijk (Zusje, Phileine Zegt Sorry). BiosAgenda.nl voelde de regisseur aan de tand over zijn nieuwe film, de Ierse band en de personages.

30-11-2016 Door: Quirijn Foeken

Waterboys vertelt het verhaal van de schrijver Victor (Leopold Witte). Hij wordt door zijn vrouw het huis uitgeschopt. Op het zelfde moment wordt zijn zoon (Tim Linde) gedumpt door zijn vriendin. Victor neemt zijn zoon mee op een reis naar Schotland waar hij zijn nieuwe boek gaat promoten.

'Het was hele krachtige muziek op dat moment'

BiosAgenda.nl: The Waterboys is een band vooral bekend uit de jaren '80. Wat betekende die muziek voor jou?

Robert Jan Westdijk (RJW): 'Ik was absoluut fan van de plaat This Is The Sea. Dat was de muziek die ik altijd op mijn walkman draaide. Ik zat toen op de Filmacademie en ik mocht geen eindexamenfilm maken. En Mike Scott hoorde ik dan that was the river but this is the sea zingen. Dat was voor mij een boodschap dat ik de toekomst in moest. Het was hele opbeurende en krachtige muziek op dat moment. Sinds 2011 ben ik er op een of andere manier helemaal weer in gaan verdiepen. Toen ontdekte ik net als Zack in de film dat frontman Mike Scott altijd is door blijven gaan. In 2012 bezocht ik een concert met mijn vrouw en ik ging helemaal kapot. Ik hoorde iets wat ik heel goed kende opeens heel krachtig en live. Dat had ik nog nooit meegemaakt. Toen heb ik een verhaal verzonnen over een vader en een zoon, huwelijksproblemen en loyaliteit. Ik dacht ik dat de muziek van the Waterboys daar heel goed bij paste. Op een of andere manier kwam dat allemaal tegelijk. Ik verzon het script en wist meteen dat die muziek er bij moest.'

BiosAgenda.nl: Waar zit dan die connectie tussen de muziek en de film?

RJW: 'In de sfeer. Het zit ook in de teksten. Het zit ook in mijn eigen belevenis van de muziek. Je kan er vanuit gaan dat als je zelf het gevoel hebt dat hun muziek je kan helpen bij moeilijke tijden dat het ook zo voor het publiek zo kan werken. Als ik die klik niet zou hebben dan zou ik er ook niet enthousiast over kunnen vertellen. Als die vader en zoon het concert meemaken moet het publiek meekrijgen dat het op allebei indruk maakt. Later bleek ook het thematisch klopte. Mike Scott's vader is bij zijn moeder weggelopen toen hij twaalf was. Dat hoor je in heel veel liedjes terug. Dat had ik vroeger niet eens in de gaten.'

'Je voelt dat hij niet 100% meent. Dat is het streven.'

BiosAgenda.nl: Victor wordt zijn huis uitgezet en er gaat wel meer mis. Toch blijft hij op een eigenaardige wijze altijd positief.

RJW: 'Victor wil gewoon altijd vrolijk blijven. Dat was ook een regieaanwijzing. Een acteur wil graag laten zien dat hij geraakt wordt omdat het anders een oppervlakkig personage blijft. Hier is het juist de bedoeling dat hij alles weg moet lachen door overal een positieve draai te geven. Maar daar verbergt hij natuurlijk wel iets. Als Leopold Witte niet was geslaagd om dat te laten zien had je een heel vervelend karakter gehad. Je hebt nu iemand die niet zit te zwelgen maar gewoon alles weg lacht. Maar je voelt dat hij niet 100% meent. Dat is het streven. Zack is heel anders. Als die zich ellendig voelt dan zie je dat. En als hij blij is zie je dat ook. Hij is heel eerlijk op een bepaalde manier.'

BiosAgenda.nl: Victor noemt zijn zoon op een gegeven moment een watje. Dat is niet leuk maar het was ondertussen ook wel waar vond ik.

RJW: 'Haha, ja dat klopt. Als je vader zo'n man is dan kan ik me best voorstellen dat je dan zo wordt. Dat je een vader hebt die altijd alle aandacht naar zich toe probeert te trekken. Ik kan me voorstellen hoe Zack's verjaardagsfeestjes vroeger waren, dat Victor daar de gevierde man liep uit te hangen. Die dingen zijn niet leuk en komen ook wel hard aan. Op een gegeven moment vraagt Victor aan zijn zoon of er iets is wat hij wel kan. Dat hoor je natuurlijk niet te zeggen tegen je kind. Zack gaat zich dan nog wel een beetje verdedigen maar moet dan hij toch toegeven dat hij wel een beetje een sukkel is.'

BiosAgenda.nl: Waar komen die twee personages dan vandaan?

RJW: 'Mijn vader vindt mij een Zack maar mijn zoon vindt mij een Victor. Het zijn uitvergrotingen van mezelf. Ik deel met beiden dat ik heel erg met taal bezig ben. Met dat corrigerende, als iemand iets verkeerd zegt dat je het meteen verbetert. Ik heb geprobeerd ze een eigenheid te geven, dat het niet gaat over een vader en een zoon maar over die vader en die zoon. Maar het gekke is het thema wel heel herkenbaar blijkt te zijn. Daar had ik van te voren eigenlijk niet zo bij stilgestaan. Het laat zich ook heel makkelijk vertellen: een vader en een zoon gaan samen op reis en hebben moeite met elkaar. Iedereen kan zich daar wel wat bij voorstellen.'

BiosAgenda.nl: Deze film werd twee jaar geleden al aangekondigd met twee concerten van The Waterboys in Paradiso. Hoe is dat in zijn werk gegaan?

RJW: 'Toen ik het scenario schreef heb ik contact gezocht met Mike Scott, de frontman van de band. Die heeft mij uitgenodigd in Dublin en tijdens dat gesprek, dat misschien een uurtje duurde, kwam hij na een half uur met het idee dat we wel een concert konden organiseren. Ik wilde eigenlijk alleen maar vragen om bij wat concerten te filmen maar hij stelde het omgekeerde voor. Je kan voorstellen hoe blij ik was.'

Interview Robert Jan Westdijk - Waterboys

'Je leeft op een ongelooflijke manier naar elkaar toe.

BiosAgenda.nl: Je hebt aangekondigd dat u met deze film terug wil keren naar uw film Zusje uit 1994. Wat bedoel je daarmee?

RJW: 'Ik ben letterlijk voor 50% eindverantwoordelijk voor de film, ook financieel. Bij Zusje was ik ook producent. Dat is een verschil met een regisseur die ingehuurd wordt en omdat het nu je eigendom is heb je er ook zeggenschap over. Omdat ik dan in een lager budget zit kom je op een groep mensen uit die bereid zijn speciaal voor die film te werken. We waren met elf crewleden en twee acteurs en gingen op reis. Dat was ontzettend goed. Je leeft op een ongelooflijke manier naar elkaar toe. Iedereen was altijd aanwezig en ziet dus wat de acteurs aan het doen zijn. Daardoor worden de personages voor iedereen net zo belangrijk als voor mij.'

BiosAgenda.nl: Dus naast financiële zeggenschap gaat het vooral over de creatieve zeggenschap?

RJW: 'Het is ook meer. In mijn eentje naar Mike gaan zonder dat ik nog maar iets had: dat is een avontuur. Het zoeken naar geld was ook ontzettend spannend. Op een gegeven moment hadden we de concerten al geboekt maar moesten we nog een groot deel van het geld bij elkaar zien te vinden. Uiteindelijk kwam meer dan de helft van de financiering van particulieren.'

BiosAgenda.nl: Dat klinkt vrij stressvol.

RJW: 'Als je in staat bent om die concerten van de grond te tillen zul je ook wel in staat zijn om de rest voor elkaar te krijgen, haha!'