'Het geheim zit hem in de ogen'

In gesprek met de regisseurs van Shaun het Schaap

Shaun het Schaap: De Film draait vanaf nu in de bioscopen. BiosAgenda.nl sprak met de twee regisseurs van deze film: Mark Burton en Richard Starzek. Een gesprek over animatie en het succes van Shaun.

25-3-2015 Door: Quirijn Foeken

Richard Starzek & Mark Burton

Shaun het Schaap komt uit de Aardman studios. Die studio maakte eerder succesvolle animaties als Wallace & Gromitt en Chicken Run. De studio maakt bijna alleen maar gebruik van stop-animatie waarbij animators (animeerartiesten) poppen steeds een klein stukje bewegen. Om één vloeiende beweging te maken moeten er 24 beeldjes worden geschoten om 1 seconde film te maken. Een tijdrovend proces waarbij het één dag werk is om 2 seconden film op te nemen.

BiosAgenda: Wat is het nu geheim van stop-animatie?

Mark Burton (MB): 'De animators zijn het geheim. Zij hebben de technische vaardigheden waarmee ze voor een seconde film 24 beelden moeten maken. De groep animators die we hebben zijn als het ware de acteurs: wij zeggen tegen hun wat we precies willen. Ze nemen alles heel serieus ook al houden ze zich bezig met schapen. Het zijn experts in wat ze doen.'

Richard Starzek (RS): 'Het geheim zit hem in de ogen. Shaun heeft geen wenkbrauwen en een vrij uitdrukkingloos gezicht. Hij moet dus acteren met zijn ogen. Die oogbewegingen zijn heel universeel: als iemand naar rechts kijkt dan roept hij een herinnering op. Als iemand omhoog kijkt dan maakt hij gebruik van zijn fantasie. Hierdoor snappen mensen onbewust wat Shaun voelt of denkt.'

MB: 'Het geheim zit hem ook in het verhaal. Als je verhaal goed kan vertellen dan vult het publiek als het ware de gaten in. Als je naar Wallace & Gromitt kijkt dan weet je ook wat Gromitt voelt of denkt terwijl hij soms eigenlijk helemaal niets doet.'

BiosAgenda: Ik denk dat het voor het grote publiek wellicht lastig is te begrijpen wat een regisseur doet bij een animatiefilm. Kunnen jullie dat uitleggen?

MB: 'Het verscheelt eigenlijk niet veel van een gewone film: we gaan naar de set waar camera's en lichten staan. We praten met de cameraman, de lichtmensen en de animators. Alle details nemen we door: hoe de timing moet zijn en welke emotionele lading een scene moet hebben. Het enige verschil is dat je een paar dagen moet wachten voor een scene af is. Wij zijn degene die de film helemaal in onze hoofd hebben zitten. Maar iedereen heeft zijn meningen en vragen over bepaalde details maar wij moeten het totale plaatje in de gaten houden. Het is geen democratie.'

RS: 'We zijn eigenlijk dictators, aardige dictators.'

BiosAgenda: Shaun het Schaap wordt in 170 landen uitgezonden. Wat is dan zijn geheim?

MB: 'Het is een heel goed ontworpen personage. Nick Park heeft dat heel goed gedaan. Daarnaast is stille, fysieke komedie een universele taal.'

RS: 'Ik sprak een journalist in Amman die bij een vertoning van de film was waarbij zowel Jordaniërs als expats uit Groot-Brittannië op af kwamen. Zij vertelde me dat de mensen moesten lachen op hetzelfde moment. Wij zien Shaun als een jongetje van tien die de grenzen van de vrijheid opzoekt. Mensen kunnen zich daarmee identificeren.'

MB: 'De grote grap in de serie is dat de boer niet weet wat gaande is terwijl Shaun van alles uithaalt. Kinderen doen dat ook: ze doen dingen achter je rug om. Kinderen vinden dat leuk.'

BiosAgenda: Toch is de film heel Engels. Het landschap lijkt bijna op dat van Pieter Post.

MB: 'Dat is ook zo. Wij blijven natuurlijk Engelsen. Ik denk dat het goed is om iets te maken van specifiek te maken wat in onze cultuur past zolang het idee maar universeel is. Het maakt mij niet uit om een film te zien uit Iran die gaat om liefde of familie.'

RS: 'Ik houd heel erg van Asterix maar ik heb geen verstand van Galliërs of hun veldtochten in Europa.'

BiosAgenda: De serie bestaat uit korte filmpjes van een minuut of zeven. Hoe hebben jullie dit moeten vertalen naar een film van negentig minuten.

MB: 'In de serie kan de boer niet goed zien waardoor hij alleen maar een kudde schapen ziet: hij ziet geen onderscheid tussen de schapen. De schapen voelen zich echter allen een individu. Voor de film moesten we daarom een emotionele lijn uitwerken die de relatie tussen de boer en Shaun onderzoekt.'

BiosAgenda: Jullie zijn in Nederland voor het Holland Animation Film Festival. Hebben jullie mooie animaties kunnen zien?

MB: 'Nee, we hebben helaas niet veel kunnen zien. We hebben Shaun het Schaap drie keer vertoond en geïntroduceerd. Dus we waren vooral druk.'

BiosAgenda: Jullie hebben ook een masterclass gegeven.

RS: 'Ja, als je het zo wil noemen.'

MB: 'Het was vooral een mumbleclass waar we ons door heen mompelden haha! Maar we hadden de poppen bij ons dus we konden veel laten zien en vragen beantwoorden. Het publiek wilde vooral veel technische dingen weten: hoe lang het duurt om een film te maken.'

BiosAgenda: Waren er nog vragen waar jullie niet op voorbereid waren?

RS: 'De lastigste vraag was van iemand die vroeg wat we aan de film veranderd zouden hebben als we nog een jaar langer de tijd hadden.'

MB: 'De leukste vraag die we ooit kregen was in Engeland van een jongen van vijf die vroeg of we ooit een hond een banaan hadden zien eten. Dat hadden we helaas niet haha!'