'Boksen is geen spelletje'

In gesprek met Lucia Rijker en Marieke Niestadt

Deze zaterdag gaat op het Nederlands Film Festival de documentaire Bittersweet in premiere. De film volgt Lucia Rijker die traint met boxer Diana Prazak voor voor een gevecht tegen Frida Wallberg, de nummer 1 van de wereld. Voor deze bijzondere documentaire spraken we met filmmaker Marieke Niestadt en Lucia Rijker.

27-9-2014 Door: Quirijn Foeken

Marieke Niestadt (c) Stella Gommans

BiosAgenda: Hoe is deze documentaire precies ontstaan?

Marieke Niestadt: 'Ik woon half in Los Angeles en Lucia woont daar ook. Ik ontmoette haar tweeënhalf jaar geleden en toen zijn we vrienden geworden. Ze vertelde mij toen dat ze Diana aan het trainen was voor een gevecht in Australië. Ik had net een nieuwe camera gekocht die heel gevoelig was voor scherpte en ik vroeg of ik met de camera mocht oefenen bij hun trainingen. Eigenlijk wilde ik toen mee naar Australië want ik voelde aan alles dat er een verhaal in zat. Toen Lucia vertelde over dit gevecht wist ik meteen dat ik mee moest.'

BiosAgenda: Als je het verhaal van de documentaire na zou vertellen is het bijna fictie. Het lijkt wel een klassieke boksfilm zoals Rocky. De underdog die het opneemt tegen de kampioen.

Marieke: 'Nee klopt, het is bijna onwerkelijk. Als je het zou verzinnen is het over the top.'

BiosAgenda: Wat spreek je met elkaar af voordat je begint me filmen?

Lucia Rijker: 'Niets. Ik heb de weg vrijgemaakt voor Marieke om te filmen waar we ook waren. Zij mocht bij elke sportschool, hotel en trainingskamp komen.'

BiosAgenda: Was je daar niet een beetje huiverig voor?

Lucia: 'Tijdens het filmen niet. Later was ik wel huiverig. Dan ben je de controle toch een beetje kwijt.'

Marieke: 'Ik kijk toch in hun keuken. Als ik kwaad had gewild had ik Frida kunnen bellen en het plan van Diane en Lucia kunnen laten zien. Maar ze hadden het vertrouwen in mij en de film is ook met hun goedkeuring gemaakt. Binnen no-time was ik onderdeel van het team, we waren echt met z'n drieën. Het voelde ook echt als we: we gaan tegen de nummer 1 van de wereld vechten.'

BiosAgenda: Lucia, wat zag je in Diana dat je haar wilde trainen?

Lucia: 'Ze heeft een leeuwenhart en een determination, een drive. Dat moet je hebben als vechter, dat kan je niet trainen. Ze had brutal power en een goede conditie. Maar qua bokstechnieken en tactiek moest er nog een hoop gebeuren. Ik ben vrij technisch dus dat is voor mij wel fijn om mee te werken. Omdat zij wat ouder was toen ze begon met boksen kostte me het drie keer zoveel energie om iets nieuws te leren.'

BiosAgenda: Marieke, hoe zou jij de relatie tussen Diana en Lucia omschrijven?

Marieke: 'Lucia is een moeder/trainer. Ze heeft zoveel ervaring. Ze weet alles, hoe dingen werken en ze heeft zoveel wijsheden. En Diana bokst nog maar vijf jaar dus die weet eigenlijk nog niks. Ze denkt dat ze het wel weet dus dat leverde wel wat strijd. Daarnaast zijn ze ook vrienden. Naarmate het gevecht dichterbij komt wordt steeds intensiever. Dat zitten ze 24 uur bij elkaar.'

BiosAgenda: Lucia, in de documentaire valt op dat je als coach wel streng bent, maar tegelijkertijd ook heel lief en rustig.

Lucia: 'Iedere coach heeft zijn unieke bijdrage en manier van coachen. Ik denk dat deze manier bij mij past. Streng is belangrijk omdat er gevolgen zijn in deze sport: het is gevaarlijk. Het is geen spelletje. Dat maakt het serieus. Het lief zijn is belangrijk want het is heel traumatisch. Het is beangstigend.'

BiosAgenda: Het vechten?

Lucia: 'De confrontatie met slaan en geslagen worden. Het presenteren onder druk. Je bent een soort gladiator: iedereen zit te kijken. Er komt heel veel angst bij kijken: angst om te falen, angst voor pijn, angst voor letsel. De bel gaat en je staat alleen. Bij andere sporten heb je niet iemand die je stuk kan maken waardoor je moet bijschaven: je kan je neus breken, je hand breken of je oog zit helemaal dicht.'

Marieke: 'Ik heb er nooit bij stilgestaan wat de bokswereld inhoudt. Als je ziet hoe mentaal spelletje het is, dat ze je zo laat mogelijk proberen in te vliegen, dat je nog van de vlucht opgeblazen bent. Waar Diana allemaal door heen moet: dat vindt ik echt ongelooflijk. Ze moest nog acht kilo afvallen voor de weging. Wat dat allemaal met Diana doet, hoe hard ze moet werken, dat intrigeerde me wel.'

Lucia: 'Profboxen is a world on it's own. Dat kan je niet met andere sporten vergelijken.'

BiosAgenda: Hoe was het voor jou om bij de bokswedstrijd te zijn, Marieke?

Marieke: 'Ik stond te trillen op mijn benen. Het geweld, het publiek, de herrie, die klappen, het geweld. Mijn Diana in de ring. Op een gegeven moment raakte ik wel gewend aan die klappen en toen durfde ik wat te relaxen.'

BiosAgenda: Marieke, Je stelt in de documentaire eigenlijk nauwelijks vragen.

Marieke: 'Nee dat kopt, Het is meer dat ik erbij ben. Ik heb mijn camera altijd bij me en altijd mijn oortje in. Dus ik hoor alles en sta ontzettend op scherp. Dus als ik hoor dat er iets interessants gebeurd dan begin ik meteen met filmen. Ik heb wel vragen gesteld hoor maar niet midden in een situatie. Ik wilde me nergens mee bemoeien. Als ik iets gemist had zou ik nooit vragen of ze het nog eens wilde zeggen. Anders zouden ze weer bewust worden van de camera.'

Bittersweet gaat op 27 september in premiere op het Nederlands Film Festival en gaat op 2 oktober landelijk in premiere