Interviews T2: Trainspotting

'Wij gebruikten nostalgie als wapen'

Toen Trainspotting in 1996 uitkwam, was het een enorm succes waardoor de cast en regisseur Danny Boyle in een klap wereldberoemd werden. Met het 20-jarige jubileum in gedachten achtte Boyle de tijd rijp voor een vervolg. BiosAgenda.nl sprak in Berlijn tijdens het filmfestival met Danny Boyle en Ewen 'Spud' Bremner over dit vervolg vol humor en nostalgie.

16-2-2017 Door: Michelle Iwema

De eerste persoon die de kamer in het Adlon Hotel binnenloopt, is Danny Boyle. Een koffie met melk wordt voor hem neergezet en hij heeft zin om meteen van start te gaan, pratend vol handgebaren en enthousiasme voor alle vragen die hij voorgeschoteld krijgt. Allereerst natuurlijk de grote vraag: waarom de tijd nu rijp werd geacht voor een vervolg.

Danny Boyle: 'De eerste film was een enorm succes en normaal gesproken word er voor een sequel dan gevraagd om meteen een vervolg eruit te gooien om dat succes zo snel mogelijk te herhalen,” zegt hij. “Maar dat was niet iets dat indertijd ter sprake kwam en een film maken om die reden, hadden we ook niet gedaan. Trainspotting was juist zo sterk in anders zijn dan alle andere films, dus om daar een aftreksel van te maken zou een tegenstelling zijn geweest die niet klopte. Zeven jaar later kwam de schrijver van het boek Trainspotting met een nieuw boek genaamd Porno over dezelfde personages. We hebben toen een script gemaakt, maar we vonden het niks. Maar met het 20-jarige jubileum in het verschiet ging het toch weer kriebelen. We wilden kijken of het toch niet mogelijk was en daar rolde dit script uit. Dat was persoonlijker van aard. Want ondanks dat de film veel humor bevat en hopelijk publiek veel lol oplevert, zit er ook een hoop pijn in over ouder worden. Vooral Renton heeft speeches die erg persoonlijk zijn. Zelfs zijn Choose Life speech eindigt zonder humor, over zijn opties Choose dissapointment. Choose losing the ones you love. Choose not being who you wanted to be. Juist omdat het zo persoonlijk is, voelde het goed.'

Ewen Bremner als Spud (c) Universal

'Ze kregen allemaal evenveel betaald'

Angst dat de acteurs nee zouden zeggen, had Boyle niet. Het was alleen een kunst om te zorgen dat ze tegelijkertijd tijd konden vrijmaken voor de film.

Danny Boyle: 'Ik wist dat ze ja zouden zeggen tegen dit script. Want voor het verhaal zijn ze opnieuw alle vier even belangrijk. Er werden niet een of twee belicht, waardoor de rest een bijrol heeft. Ik zei tegen allemaal dat ze niet veel geld zouden krijgen voor hun rol, maar dat als het een succes er ook een deel van de backend bij zou zitten. Ze kregen allemaal hetzelfde betaald en hetzelfde percentage.'

'Spud heeft nu een kale plek. Sick Boy verft zijn kalende haar'

In de film haakt Danny Boyle op veel manieren in op nostalgie. In sommige scènes zie je bijvoorbeeld beelden uit de eerste voorbij komen.

Danny Boyle: 'Film is voor mij de kunst van tijd. Je kan in films tijd stil doen staan, langzamer laten verlopen, versnellen, samenvoegen... En wij konden de beelden uit de eerste film gebruiken om aan te duiden hoeveel tijd was gepasseerd. Wij gebruikten nostalgie als wapen, op een manier die niet sentimenteel is. De acteurs zien er niet meer uit als 22. Je ziet een close up van Renton en hij is nog steeds een knappe man maar met allemaal lijntjes in zijn gezicht. Spud heeft nu een kale plek. Sick Boy verft zijn kalende haar. Het was wreed. Maar wel een goede manier om een gesprek met nostalgie aan te gaan.'

'Ik sla ook wel eens de plank mis'

Boyle gaat ook in op de lessen die hij zelf heeft geleerd als filmmaker in de tussenliggende jaren. Zo blijft hij leren door films van anderen te bekijken en daar bewust en onbewust van te lenen. Maar tegelijkertijd is het volgens hem belangrijk om juist terug te gaan naar de kern.

Danny Boyle: 'Over de loop van de tijd leer je de manieren waarop je het publiek kan raken. Muziek is een voorbeeld daarvan. Je weet dat je daarmee echt iets kan toevoegen dat voor een connectie zorgt. Maar ik sla ook wel eens de plank mis. Een voorbeeld is Sunshine. Ik had net 28 Days Later gemaakt en ik leende voor Sunshine elementen die bij die eerdere film werkten. Maar nu was het resultaat niet zoals gehoopt. Ik had terug moeten gaan naar de basics en de film van daaruit opbouwen, in plaats van skills toe te gaan voegen die eerder werkten.'

'Show me the seven year old I will show you the man'

Of hij als mens verandert is, weet Boyle niet.

Danny Boyle: 'Ik denk van wel maar stiekem weet ik dat ik daarmee mezelf voor de gek houd. Maar ze zeggen ook wel dat je op je 7e de persoon bent die je altijd zal zijn. Show me the seven year old and I will show you the man, is de uitdrukking. En het is inderdaad zo dat je in een klaslokaal al meteen de types kan labelen. Wie ik was op het schoolveld? Dat jongetje vol energie en luidruchtig. Ik was geen pestkop maar wel dominant. En als regisseur, dat kan je beter aan hem vragen.'

Hij wijst daarmee naar Ewen Bremner die stilletjes de kamer binnen is gekomen. Boyle vertrekt en Ewen schuift aan. Ook hij is in een goed humeur en praat met zijn hele gezicht precies zoals we Spud in de films ook zien doen.

Ewen Bremner: 'Het was geen moeilijke beslissing om ja te zeggen,” vertelt hij. “Ik vond het moeilijk te geloven dat het zou gebeuren. Er zijn altijd zoveel obstakels om films van de grond te krijgen. En nu hadden we een aantal enorm succesvolle acteurs bij elkaar waarvan het maar net in de schema's moest zien te passen.'

'Ik las het script en dacht Bastard!'

Voorafgaand aan de eerste Trainspotting stond Bremner twee jaar lang op de planken met de toneelversie. Daarin speelde hij niet de rol van Spud maar van Renton, in de film gespeeld door Ewan McGregor.

Ewen Bremner: 'Ik denk niet dat die film zo een succes was geweest met mij als Renton, dat weet ik wel zeker. Maar indertijd was ik wel enorm teleurgesteld. Niet omdat ik niet werd gecast als Renton maar ik werd duidelijk niet eens overwogen. Ik weet nog dat ik het script kreeg en meteen op de eerste bladzijde al kon zien dat deze Renton voor Ewan [McGregor] was geschreven. Ik hoorde hem in mijn hoofd de tekst zeggen. Ewan heeft zo een heldere pure stem en unieke intonatie. Bij de eerste regels dacht ik al: Ze hebben het voor Ewan McGregor geschreven. Bastard!'

Maar Bremner vertelt dat hij die teleurstelling snel van zich af kon schudden en dankbaar is voor het personage Spud en het succes dat deze hem heeft gebracht. Dat hij met name wordt herkend door deze rol vindt hij helemaal niet erg.

Ewen Bremner: 'Ik vond het een zegen om Spud te mogen spelen. En als ik los gekoppeld wil worden van dit personage moet ik zelf mijn best doen om uit dat hokje een weg te banen.'

Omdat mensen hem vaak vereenzelvigen met dit iconische personage, denken veel dat hij vast ook veel drugs zal hebben gebruikt. Maar volgens Bremner is dat grappig genoeg juist totaal niet het geval.

Ewen Bremner: 'Ik heb mezelf nooit aangetrokken gevoeld tot heroïne. Ik dronk niet eens. Ik dronk mijn eerste glas alcohol vijf jaar na maken van die film. En ik heb nooit drugs gebruikt. Mensen denken dat ik een ervaren pro ben op dat gebied maar ik ben dus zeker geen ervaringsdeskundige.'

'Ik herken veel in Spud'

Voorafgaand aan het filmen was Bremner bang dat mensen de opvolger misschien niet leuk zouden vinden. De verwachtingen van de fans vond hij een behoorlijke druk. Maar eenmaal op de set kon hij dat loslaten en had hij vooral lol om weer in de huid van Spud te kruipen.

Ewen Bremner: 'Het voelde niet als werk, ik kon de stem van dit personage makkelijk opnieuw vinden. Het was sowieso een personage waar ik veel in herkende. Ik kende mensen waar hij me aan deed denken en mijn humor komt erg overeen met hem. Plus natuurlijk de Edinburgh link. Dus dat raak je niet kwijt, dat was 20 jaar later hetzelfde. En het idee van het nieuwe verhaal en hoe Spud daarin naar voren komen vond ik ambitieus en erg mooi.'

Om na 20 jaar weer samen met de andere acteurs op de set zijn was volgens Bremner een emotionele ervaring.

Ewen Bremner: 'Geen van ons nam het voor lief. Elke dag waren we ons bewust van de bijzondere ervaring die we opnieuw mochten delen. Zo voelde het voor mij persoonlijk en ik weet zeker dat de anderen dat ook zullen beamen.'