Interview Peter Monsaert - Le Ciel Flamand

'Dubieuze moraliteiten vind ik interessant'

Op 2 februari gaat de Vlaamse film Le Ciel Flamand in premiere en de film is ook op het Internationale Film Festival Rotterdam (IFFR) te zien. BiosAgenda sprak met regisseur Peter Monsaert over ouderschap en schuld.

31-1-2017 Door: Bioscoopagenda

Le Ciel Flamand uit de titel is een bordeel vlakbij de Belgisch/Franse grens. Het bordeel wordt bestierd door Sylvie en haar moeder. De dochter van Sylvie, de zes-jarige Eline, mag niet in het bordeel komen. Als dit onverwachts toch gebeurt heeft dit grote gevolgen.

BiosAgenda.nl: Ik zag een interview met Wim Willaert en hij kon deze film niet beschrijven. Ik snapte dat wel want het gaat in wezen niet over bordelen of prostitutie.

Peter Monsaert (PM): 'Nee, dat is een beetje marketingprobleem. Het gaat over heel veel natuurlijk. Voor mij gaat de film over familie en hoe het hebben van een kind mensen onherroepelijk samenbrengt. Als je samen een kind op de wereld zet dan blijf je aan elkaar vastzitten. Ook gaat het over hoe ver je gaat in het beschermen van dat kind, en de kwetsbaarheid die je voelt als ouder. Dat was voor mij ook het uitgangspunt.'

'Je hebt te maken met een soort oerkracht'

BiosAgenda.nl: Het ouderschap was voor u een reden om deze film te maken?

PM: 'Ja, ik ben zelf vader van een tweeling, twee meisjes. Ik was toen 32 bij hun geboorte. Na het typische overhoop liggen met jezelf in de jeugd dacht ik dat ik een soort equilibrium had bereikt. Ik dacht dat ik elk gevoel in mijn lichaam kende. Als ik kwaad ben voel ik me zo, als ik verdrietig ben voel ik me zo. Op het moment dat die twee meisjes werden geboren had ik ineens een heel nieuw gevoel dat werd geïnjecteerd: het vaderschap. Daarbij komt ook een enorme angst dat er ooit iets met ze gebeurd. Dat was het startpunt voor deze film: om op een soort sadomasochistische manier te onderzoeken hoe ik daarmee zou omgaan. Je denkt dat je er misschien rationeel mee zou kunnen omgaan maar je hebt ook te maken met een soort oerkracht.'

Sylvie en Eline worden gespeeld door Sara Vertongen en Esra Vandenbussche, in het echt ook moeder en dochter. Tekst loopt door onder deze afbeelding.

BiosAgenda.nl: Ik denk dat iedere ouder dat wel herkent.

PM: 'Toen mijn dochters één jaar waren had ik een enorme confrontatie met mezelf. Ze waren aan het spelen in de speeltuin en er was een iets ouder jongetje en die duwde hun. Ik stond meteen rechtop en dacht daarna meteen: 'wat is dit?'. Een soort oergevoelens. Alsof dat jongetje er iets aan kon doen.'

'Leggen we schuld op ons zelf of wordt die door anderen opgelegd?'

BiosAgenda.nl: Maar u begon met het ouderschap als uitgangspunt, en plaatste dat vervolgens in een bordeel.

PM: 'Meestal komen verhalen bij mij door dingen die samen komen: thema's die ik wil behandelen die dan ineen klikken in een scenario. Het thema schuld vond ik ook iets interessants om op zoek naar te gaan. Een klassiek thema. Leggen we die schuld op ons zelf of wordt die door anderen opgelegd? Sylvie voelt zich schuldig omdat ze haar dochter in een omgeving gebracht heeft waar er iets ernstigs kan gebeuren. Tegelijkertijd is er een maatschappij die helemaal oké is met prostitutie, zolang het maar goed gaat. Als het dan fout loopt gaat ze er vanuit dat het wel de eigen schuld moet zijn. Dus er zitten verschillende elementen van schuld in. Kijk ook naar de grootmoeder die het bordeel heeft opgericht: is zij dan twee generaties later ook schuldig? Die dubieuze moraliteiten vind ik interessant om op te werpen. Het publiek mag er dan vervolgens over oordelen.'

BiosAgenda.nl: Ik vind dat die maatschappelijke veroordeling er niet expliciet in zit.

PM: 'Nee klopt. Het zit een beetje bij de rechercheur die heel snel er vanuit gaat dat de moeder er zelf wel iets mee te maken zou hebben. Ook vraagt Eline na het voorval thuis opeens wat een hoer is omdat ze dat op school heeft gehoord. Dat zijn allemaal verwijzingen: opeens wordt het beroep im frage gesteld.'

BiosAgenda.nl: Wim Willaert speelde ook in Offline. Hier speelt hij een totaal ander type. Toch zijn het allebei mannen die het goede proberen te doen maar door hun onhandigheid falen.

PM: 'Na Offline had ik wel het gevoel dat ik met Wim een tweede film wilde maken. Maar ik wilde wel vermijden dat het personage een kopie was, want ik besefte wel dat dezelfde thema's terugkeren uit Offline. Dat vond ik tijdens het schrijven geen probleem maar ik probeerde tijdens het draaien wel een totaal andere film te maken. Voor Wim stond deze rol veel verder van zichzelf af. Wim is een flapuit, een plezante. Deze Dirk is een masker: je ziet er niks aan. Dat was voor Wim wel een opgave. Hij moest zich echt inhouden.'

BiosAgenda.nl: Dat onhandige maakt hem ook sympathiek.

PM: 'Ik heb wel een voorliefde voor dat soort personages.'

BiosAgenda.nl: Ook in het theater?

PM: 'Ja, ook wel. In de stukken die ik zelf schreef had ik altijd mensen die niet helemaal in het centrum van de maatschappij staan. Iemand die uit de gevangenis komt en zichzelf weer moet omhoog werken of een prostituee die moet vechten tegen de heersende moraal. Dat levert dramatisch interessante spanning op. Verder vind ik het interessant om als schrijver dingen te leren kennen. Ik kende de wereld van prostitutie niet maar ik heb me er heel erg in verdiept. Ik heb gesproken met allerlei mensen die daar werkzaam zijn. Dat verrijkt mij ook als persoon vind ik.'

'Mijn visie op de man niet echt veel beter is geworden'

BiosAgenda.nl: Wat kom je dan tegen?

PM: 'Het grote gevolg is dat mijn visie op de man niet echt veel beter is geworden. De man toont zich daar wel in al zijn naaktheid, laten we het zo zeggen. Wat ik dan hoor is dat er een heel hoog percentage mannen is wat daar komt. Daar wordt niet over gesproken dus dat is kennelijk toch een taboe. Verder hoor je de meeste trieste en walgelijke verhalen.'

BiosAgenda.nl: In tegenstelling tot Offline gebruik je bijna geen muziek in deze film.

PM: 'Ik wilde vooral het geluid als muziek gebruiken deze keer. Daar hebben we hard op gewerkt. In het bordeel hoor je bijvoorbeeld het geluid van de koelkast. Je hoort de bus, de aquariumgeluiden. Dat is voor mij de muziek die de spanning brengt omdat je die voelt en niet meteen opslaat denk ik. De onderhuidse spanning van de film zit in de geluiden.'

BiosAgenda.nl: In uw films wilt u geen oordeel vellen maar is wel iets dat u wilt overbrengen?

PM: 'Als er iets is dat ik wil overbrengen is dat er niets zwart/wit is. Oordeel gewoon niet te snel. Probeer te begrijpen wat er gebeurt en stel je voor op de plaats van een ander. Dat is de enige moraal die ik wil overbrengen.'