"Wie wil er voor zijn plezier getuige zijn van een schietpartij?" Gezien in: Pathé Ede, Ede d.d. 1-3-2004 Geweld op scholen is een actueel thema. De namen Columbine, Erfurt en Hans van Wierden zijn onlosmakelijk met dit thema verbonden. Gus van Sant schreef en regiseerde rond dit thema een beklemmend dramatische docu-film die de naam Elephant heeft gekregen. (De betekenis van deze titel is me ontgaan.)
De hele docu-film bestaat uit het observeren van een aantal leerlingen van een highschool op een ‘normale’ schooldag, die uiteindelijk alles behalve normaal eindigt. Het onheil hangt als een donkere wolk boven de Highschool en dus zien we shots van een betrekkende wolkenlucht met opkomend onweer. Gus van Sant wil niet eenzijdig zijn en dus zien we onbetekenende ontmoetingen en gebeurtenissen in en rond de school herhaaldelijk vanuit verschillende personages en camera-standpunten.
Het observeren wordt geïntensiveerd door de uitzonderlijk lange shots. Een stilstaande camera registreert dat iedereen harmonieus bezig is op en rond het sportveld. We horen Beethoven, Michelle komt het beeld in gelopen. Een ronddraaiende camera registreert een klassikaal gesprek over de herkenbaar van homo’s op straat. Josh maakt foto’s en ontwikkelt het rolletje in de doka. En tussendoor volgen we leerlingen terwijl zij zich lopend verplaatsen door de vele kilometers blinkendschone gangen.
Spannend is dit alledaagse tafereel allesbehalve, maar onderhuids broeit iets. Tergend langzaam wordt duidelijk dat er iets dreigt te gebeuren. Als het geweld aan het eind van de film toeslaat blijven we observeren, al worden de shots wat korter. Antwoorden en verklaringen blijven uit, veroordelingen ook. De biocoopbezoeker is de getuige.
Filmische kwaliteiten heeft Elephant zeker, al ligt het er wel wat bovenop. Niet voor niets is Elephant in Cannes onderscheiden met een gouden Palm (2003). Maar het is me onduidelijk wat voor publiek deze film moet gaan trekken. Het label “thriller” slaat de plank finaal mis en wekt de verkeerde verwachtingen. Wie is er nu voor zijn plezier getuige van een schietpartij? | 
