Tonio recensie
'Meesterlijke verfilming'
Nederland stuurt dit jaar Tonio naar de Oscars als inzending voor Beste Niet-Engelstalige film. Vanaf deze week is de film ook overal in Nederland te zien. Hebben we een goede inzending?
12-10-2016 Door: Quirijn Foeken
©Pief Weyman/pief.ca, all rights reserved.
Dank voor je hulp.
Tijdens het Nederlands Film Festival klonk her en der de kritiek dat er in Nederland louter boekverfilmingen gemaakt worden. Nu is dat ook wel zo, maar vergeet niet dat films als The Shawshank Redemption en The Godfather ook op boeken zijn gebaseerd. Ik bedoel maar: zolang er sprake is van een goede film maakt het niet uit waar een film op is gebaseerd.
Tonio is gebaseerd op het gelijknamige boek van A.F.Th. van der Heijden en vertelt het verhaal over de dood van zoon van de schrijver. In het boek lezen we hoe hij en zijn vrouw Mirjam Rotenstreich omgaan met hun intense verdriet. Van der Heijden reconstrueert de laatste dagen van zijn zoon omdat de enige manier is om hem nog in leven te houden.
Het verfilmen van dit boek lijkt mij een loodzware taak. Een film als deze mag absoluut niet afgezaagd zijn, of cheesy. De emoties moeten voelbaar zijn zonder het publiek aan de hand te nemen met behulp van sentimentele vioolmuziek. Wie Tonio heeft gelezen weet het: het verdriet is rauw, intens en kent geen hoop.
De filmmakers zijn er wonderlijk in geslaagd om Tonio meesterlijk te verfilmen. Dat zit allereerst in het scenario: Hugo Heinen heeft de film spaarzaam geschreven en het verhaal terug gebracht naar de essentie: er is iemand dood en dat is verschrikkelijk. Er is geen hoop, geen verlossing: alleen maar rouw.
Hoofdrolspelers Pierre Bokma en Rifka Lodeizen spelen werkelijk schitterende rollen. Pierre Bokma's Adri wentelt zich in zijn verdriet en grijpt naar de fles. Als dat niet meer afdoende is stort hij zich op de reconstructie. Maar Bokma gaat nooit over de top, hij keert juist naar binnen. Hij lijkt verstijfd door het verdriet. Rifka Lodeizen is misschien nog wel indrukwekkender. Zij lijdt fysiek onder het verdriet, met zichtbare pijn.
Regisseur Paula van der Oest heeft in elke fase van deze film de juiste keuze gemaakt. Zo lijkt het vaak dat de camera zich van Adri en Mirjam zich steeds langzaam van hun af bewegen. Alsof we hier eigenlijk niet bij horen te zijn. Of willen zijn. Van der Oest gebruikt ook een non-lineaire vertelstructuur met verschillende kleurenfilters om het verschil tussen voor en na Tonio's ongeluk te versterken. Maar nergens wordt de kijker bespeelt: de emoties zijn keer op keer echt.
Tonio is een van de meest geslaagde boekverfilmingen van de afgelopen tijd en maakt een grote kans om de beste Nederlandse film van het jaar te worden.
en abonneer je op onze nieuwsbrief.