Nocturnal Animals recensie
'Prachtige, maar lege beelden'
Gedurende heel Nocturnal Animals wachtte ik op iets. Een moment waarop de film tot mij ging spreken. Want ik zag een film die connecties en betekenis suggereerde de ik niet voelde. Of niet begreep.
30-11-2016 Door: Elise van Dam
Dank voor je hulp.
Nocturnal Animals gaat over Susan (Amy Adams), een succesvolle galeriehoudster die op een dag een manuscript toegestuurd krijgt van haar ex-man en jeugdliefde Edward, die ze negentien jaar niet gezien heeft. Dat is in feite alles wat we weten op het moment dat zij haar designerbril met hip montuur opzet en begint te lezen. Al is wel duidelijk dat Susan ongelukkig is. In haar werk, in de gelikte façade van de kunstwereld en in haar huwelijk met gladjakker Hutton (Armie Hammer).
Het manuscript wordt verbeeld als film binnen de film. Een man, vrouw en hun dochter rijden door nachtelijk Texas als ze worden klemgereden door een stel dreigend manipulatieve rednecks. Dat we in de door Jake Gyllenhaal gespeelde vader Edward moeten zien en in de door Adams’ evenbeeld Isla Fisher gespeelde moeder Susan lijkt evident. Maar wat daarvan de implicaties zijn is niet duidelijk zolang we niet doorgronden wie Susan en Edward zijn en wat ze voor elkaar betekend hebben.
Die informatie ontvangen we in stukjes. Via flashbacks zien we hoe Susan en Edward elkaar (opnieuw) ontmoetten in New York. We ontdekken dat zij niet op haar moeder wil lijken (en dat uiteraard steeds meer gaat doen) en dat hij een gevoelige jongen is. Dat zij haar creatieve ambities opgaf voor stabiliteit en succes en hij bleef doorsukkelen in een poging schrijver te worden. En dat dat hen uit elkaar dreef. Maar het wordt allemaal niet substantieel genoeg om de wereld van Susan en die van het manuscript onontkoombaar met elkaar te verbinden. Hoe vaak Ford ook beelden elkaar laat echoën, het suggereert een connectie die nooit echt voelbaar wordt.
Intussen ontvouwt het manuscript zich als een wraakvertelling, waarin het idee van mannelijkheid (of wat daar althans onder wordt verstaan) een grote rol speelt. Wanneer een sheriff de zaak op zich neemt is het eerste wat deze Bobby Andes (Michael Shannon) de vader voor de voeten werpt: “It is my understanding that these fellas didn’t have any guns.” Het lijkt een impliciet verwijt. Een verwijt dat Edward ook zichzelf maakt. Hoe kon hij, als man, zijn vrouw en dochter van zich laten afpakken? Het manuscript is zijn poging om zich die mannelijkheid toe te eigenen. Het falen ervan recht te zetten.
De scènes uit het manuscript zijn zonder twijfel de meest interessante, omdat we hier ten minste handelende personages zien, en ook dankzij het intense spel van Shannon en Gyllenhaal (toch al twee van de meest intense acteurs van hun generatie). Maar er zit zoveel meer potentie in die scènes. Waar de eerste paar scènes van de film een opmaat lijken naar een duistere en tegendraadse film en waar de plot en thema’s van het manuscript daartoe alle mogelijkheden bieden wordt die belofte nooit ingelost.
Amy Adams in Nocturnal Animals
Dat Nocturnal Animals er adembenemend mooi uitziet, mag geen verrassing heten. Het blijft toch een film van een modeontwerper, prachtig aangekleed en gefotografeerd. Maar de persoonlijke en emotionele focus die Tom Fords debuut A Single Man tot een van de mooiste films van dat jaar maakten ontbreekt en het blijft diffuus wat hij nu eigenlijk wil vertellen.
Wat wil hij zeggen met dat shot waarin Susan verblind wordt door de weerspiegelende toegangspoort naar haar huis? Of met dat moment dat ze haar vinger snijdt aan het papier rond het manuscript? Het zijn tot in perfectie gecomponeerde beelden en momenten die zo nadrukkelijk worden gebracht dat ze een betekenisvolheid impliceren die ik er helaas vaak niet in kon vinden. En dan blijf je zitten met lege beelden. Prachtige, maar lege beelden.
en abonneer je op onze nieuwsbrief.