Het volledige verhaal achter Dark Blood

In gesprek met George Sluizer

In 1993 overleed River Phoenix aan een overdosis drugs. George Sluizer verloor de hoofdrolspeler van zijn thriller Dark Blood. Nu, bijna twintig jaar later, maakte de Nederlandse filmmaker het project alsnog af. De film gaat op het NFF in première en wordt daar slechts twee keer vertoond. BiosAgenda sprak met Sluizer en vroeg hem over het afmaken van Dark Blood, River Phoenix en de rechtenkwestie rondom de film.

22-9-2013 Door: Bioscoopagenda

Still van Dark Blood

BiosAgenda.nl:Waar gaat Dark Blood over?

George Sluizer (GS): Allereerst is er een jongeman die zich teruggetrokken heeft uit de bewoonde wereld. Hij woont in de woestijn, op een stukje Indianenreservaat. Zijn vrouw was Indiaanse, zij overleed aan nucleaire testen die in de streek plaatsvonden, daardoor is hij kwaad en bitter. Vervolgens probeert een jetsetachtig echtpaar uit Los Angeles hun huwelijk te redden door op een tweede huwelijkreis te gaan. Ze krijgen autopech en komen bij de jongen terecht. In zekere zin gijzelt hij ze. Hij verzet zich tegen de jetset. Die personages, daar gaat het om. Wie zijn ze, hoe gedragen ze zich, wat voelen ze?

BiosAgenda.nl: Hoe ver was u met filmen toen uw steracteur, River Phoenix, overleed?

GS: We hadden een kleine tachtig procent gefilmd. Toen we uit de woestijn van Utah terugkwamen en aan de studio-opnames in Los Angeles wilden beginnen overleed River aan een overdosis drugs. Dat was toen vrijwel meteen einde verhaal voor Dark Blood. Het gebeurde zeer abrupt. Triest en ook zeer vervelend dat die film na drie jaar gewoon uit je handen glipt.

'De studiobaas had persoonlijk bezwaar om een andere acteur te gebruiken'

BiosAgenda.nl: Was er geen sprake meer dat de film alsnog af kon komen?

GS: Daar is natuurlijk veel over gesproken door alle betrokkenen. New Line Cinema had de film al doorverkocht aan verschillende landen, maar de studiobaas had persoonlijk bezwaar om een andere acteur te gebruiken of om de film op neppe wijze af te maken. Hij wilde de verzekering laten uitbetalen onder het motto ‘pech’ en daar was iedereen het mee eens. Het is een intieme film, je kijkt veel naar gezichten. Je kunt niet zomaar de voeten van een ander gebruiken als je eigenlijk een close up van een gezicht moet hebben.

BiosAgenda.nl: Hoe heeft u de overige twintig procent afgemaakt?

GS: Ik heb geprobeerd om het ontbrekende verhaal erbij te vertellen middels een voice over. Het zijn stukjes overgang die soms ook in het scenario herschreven zijn, om het verhaal compleet te maken. Het is een persoonlijke vertelling van mijzelf, in het Engels, van wat er ontbreekt dus.

BiosAgenda.nl: Heeft u Joaquin Phoenix benaderd voor een voice over, omdat zijn stem veel op die van zijn broer lijkt?

GS: Nee, ik heb hem nooit benaderd. Dat is een persfabeltje geweest. Ik heb in een privégesprek alleen wat namen voorbij laten komen, zoals George Clooney of Brad Pitt, en ook die van zijn broer. Dat is verkeerd begrepen en daardoor is een misverstand ontstaan. Ik heb heel duidelijk besloten om de familie niet te betrekken bij dit project. Ik vond dat niet respectvol en niet toepasselijk.

'Er werd geclaimd met een miljoen'

BiosAgenda.nl: Heeft u de familie wel op de hoogte gesteld?

GS: Niet in het begin, maar later wel, omdat in de krant stond dat ik Joaquin benaderd had. Het agentschap van Joaquin mij gebeld en zelfs gedreigd om zijn naam niet te misbruiken voor commercieel succes. Er werd geclaimd met een miljoen, waarop ik zei dat ze een claim van tien miljoen terug konden verwachten voor reputatieschade. Toen was het ook klaar.

BiosAgenda.nl: Door een rechtenkwestie mag de film nog niet commercieel vertoond worden, hoe zit dat precies?

GS: Na mijn slagaderbreuk in 2002 ben ik meer gaan nadenken over het afmaken van de film. Ik wist dat ik niet zoveel tijd meer had. Toen heb ik van het materiaal dat ik in mijn bezit had snel iets in elkaar laten zetten. De editor heeft het laten zien aan een producent en die wilde de postproductie financieren, maar er moest eerst juridisch naar gekeken worden voor de zaak rond was. Zoals bekend: ik heb materiaal weggehaald uit Amerika omdat het anders vernietigd zou worden. Dat was een morele daad, maar niet per se juridisch correct.

'Ik heb het gered van de ondergang'

BiosAgenda.nl: U heeft het laten stelen?

GS: Dat zijn uw woorden. Ik kan zeggen dat ik het materiaal heb laten stelen, maar ik kan ook stellen dat ik het gered heb van de ondergang. Het is maar welke termen je gebruikt. Men mag de woorden eraan plakken die men wil.

BiosAgenda.nl: Hoe is dat gegaan, kon u er gemakkelijk bij komen?

GS: Ik had al jaren interesse in het materiaal, omdat er niets mee gebeurde, maar er liep een juridisch conflict tussen de verzekeraar en de bank dat pas na zeven jaar ophield. De verzekeraar wist toen niet wat ze met het ruwe materiaal aanmoesten, dus hebben ze het aangeboden aan Amerikaanse instanties die film restaureren en bewaren. Het was niet gemonteerd, dus moest men investeren om er überhaupt iets aan te hebben. Daar was geen budget voor, of men had er geen zin in, dat laat ik in het midden, dus toen is besloten dat het vernietigd zou worden. Daar heb ik een stokje voor gestoken. Mijn contactpersoon bij de verzekeraar heeft mij naderhand opgebeld en bedankt, omdat ik hen een enkele tienduizenden dollar bespaard had voor de verbrandingskosten.

BiosAgenda.nl: Hoe ging het toen verder?

GS: In 1999 is het uit Amerika gehaald, 6,5 jaar na het overlijden van River. Daarna heeft het tot 2008 in Europa gelegen, maar omdat mijn dood werd voorspeld wilde ik de film toen graag afmaken. Ik wilde het achterlaten als iets bruikbaars, niet als een voddenzak. Ik heb de rommel bij elkaar gebracht, om het simplistisch te zeggen. Dat was voor mij een must. Je wilt je werk zo goed mogelijk achterlaten.

'Het voelde aan alsof het gister gemaakt was'

BiosAgenda.nl: Was het moeilijk om er na bijna twintig jaar mee verder te gaan?

GS: Ik moest wel wennen aan mijn eigen materiaal, maar het viel mee. Het voelde aan alsof het gister gemaakt was. Het leek ook totaal niet gedateerd.

BiosAgenda.nl: Een goede film is tijdloos?

GS: Ik denk het wel, er zijn een paar films die tijdloos zijn. Een paar films van Orson Welles bijvoorbeeld. Ze worden wel oud, maar blijven tijdloos.

BiosAgenda.nl: Riep het materiaal veel herinneringen op toen u het na al die tijd weer zag?

GS: Ja, dat wel, maar soms moet je herinneringen niet op een verkeerde manier betrekken bij het maakproces. Ik heb goede en moeilijkere herinneringen, maar daar heeft de film uiteindelijk niets mee te maken. Het materiaal moet je laten spreken voor wat het waard is.

BiosAgenda.nl: Wat moest er nog allemaal aan gebeuren?

GS: Er is vooral veel geluid bijgemaakt. We hadden wel geluid synchroon opgenomen tijdens het draaien, maar het originele filmmateriaal was verouderd, verpulverd. Het heeft maandenlange arbeid gekost om dat weer goed op te bouwen op basis van de oorspronkelijke tapes. Ook waren we enkele geluidsbanden kwijt, die zijn in de loop van het gedoe ergens blijven steken. Het is bij elkaar toch zo’n zevenhonderd kilo aan materiaal, een vrachtauto vol.

'Ik ken geen acteur in Hollywood die geen alcoholist is of die geen drugs gebruikt'

BiosAgenda.nl: Hoe kunt u zich River Phoenix herinneren?

GS: Hij was mijn eerste keuze voor de hoofdrol, maar zijn agente kende mij niet. Ze wilde het script daarom niet aan hem geven, dus zijn we maar naar Johnny Depp gestapt. Hij wilde in principe wel, maar hij las het script steeds niet. Hij zei steeds dat hij het in het weekend zou lezen, maar dat gebeurde niet. Dat duurde ook weer een paar maanden. Toevallig kwam Utz toen in Amerika uit, een film die ik met acteur "Armin Müller Stahl" heb gemaakt. Die zag de agente van River en toen heeft ze alsnog het script van Dark Blood aan River gegeven. Hij las het vrijwel meteen en wilde mij graag ontmoeten. Ik zat de volgende dag met hem om tafel, bij wijze van spreke. Daarna hielden we regelmatig contact. Hij kwam me vaak opzoeken in mijn hotel, met zijn gitaar, dan had hij een liedje voor me geschreven. Hij was zeer beminnelijk. Ik wist dat hij wel eens drugs gebruikte, maar dat doet elke acteur. Ik ken geen acteur in Hollywood die geen alcoholist is of die geen drugs gebruikt. Het is algemeen bekend, dus ik maakte me er niet zo’n zorgen over. Voordat we zouden draaien heb ik nog in mijn contract geëist om vijf dagen met hem alleen naar Utah te mogen, zodat we konden kletsen en door de bergen konden wandelen, in de gezonde lucht. Hopend dat het een effect zou hebben op zijn mentaliteit. Ik heb hem nooit gezegd wat hij allemaal wel en niet mocht doen. Ik zag ook nauwelijks of hij wel of niet gebruikte. Zeven weken lang is het begrip drugs niet eens in mijn kop geweest.

BiosAgenda.nl: Werd u een vaderfiguur voor hem?

GS: River had niet zoveel oudere mannen om hem heen. Hij had vrienden van zijn eigen leeftijd. Hij was wel ontzettend correct tegenover oudere mensen. Tijdens onze eerste ontmoeting had ik bijvoorbeeld enorme hoofdpijn en vertelde hem dat. Hij stond meteen op en rende naar een apotheek om aspirine te halen. Hij vroeg het de ober niet eens, hij was zeer correct. Ik werd in zekere zin een soort vaderfiguur, omdat het contact toch heel close was tussen ons.

BiosAgenda.nl: Ziet u een gelijkenis in zijn broer Joaquin?

GS: Ik zie nauwelijks vergelijking. Ze zijn beide zeer getalenteerd, maar dat uit zich anders. Ik heb Joaquin overigens maar één keer gezien, toen hij een jaar of 16 was. Na Gladiator las ik wel eens wat over hem, dat hij zich misdroeg. Spullen kapot maken in een hotel, teveel drinken, dat soort dingen. Dat heb ik nooit met River meegemaakt.

BiosAgenda.nl: Hoe herinnert u zich het nieuws van zijn overlijden?

GS: Ik werd ’s nachts gebeld, om een uur of vier, door zijn agente. Ik sliep, dus het nieuws drong niet tot mij door. Ik dacht dat ik een slechte droom had of zoiets. We hadden elkaar die avond net nog gezien. Ik kwam terug van de studio, hij ging juist met vrienden weg naar The Viper Room, de club van Johnny Depp. Hij was opgewekt want hij zou die dag erna een afspraak hebben met Terry Gilliam. River was enorm fan van Brazil.

'Alleen het digitaliseren van het materiaal kostte al vijftigduizend euro'

BiosAgenda.nl: De film is afgemaakt met behulp van crowdsource-initiatief CineCrowd, wat kunt u daar over zeggen?

GS: Ik moet dat een beetje rectificeren, al heeft dat project wel geholpen. We hebben geprobeerd om binnen twee maanden vijftienduizend euro binnen te krijgen via CineCrowd en dat hebben we gehaald. Er zijn ook projecten die de lat op tweeduizend leggen en die komen daar bij lange na niet aan. In dat opzicht is het dus gelukt, maar dat bedrag blijft natuurlijk peanuts in verhouding tot het totaal van ons productiebudget. Het afmaken heeft 360 duizend euro gekost. Die vijftienduizend is aardig, maar dat is eigenlijk het biertje na de première, bij wijze van spreken. Alleen het digitaliseren van het materiaal kostte al vijftigduizend euro. En het geluid bewerken kostte ook al 25 duizend.

BiosAgenda.nl: Is Dark Blood een hommage aan River?

GS: Ik zou het willen omkeren. River is een hommage aan de film. De film is nummer één, de acteurs staan in dienst van dat verhaal. Ik ben in eerste instantie filmmaker, niet per definitie een bewonderaar van sterren. Ik gebruik ze wel eens, maar het gaat mij om de acteurs.

BiosAgenda.nl: Gaat de film ooit nog in de bioscoop komen?

GS: Mijn doel was om de film af te maken. Fase twee, de release, was voor mij secundair. Het ging mij erom dat de film afkwam. Gezien de situatie kan ik in alle eerlijkheid niet zeggen dat ik niet weet wat er morgen gebeurt. Wel heb ik enorm veel brieven gekregen van fans van River van over de hele wereld. Dat zoveel mensen hem nog herinneren... dat verbaast mij enigszins. Ik zou die mensen graag de gelegenheid geven om de film te laten zien.

Pim Wijers