Waardering 4.5/5

Elle recensie

'Kroon op het werk van Verhoeven'

We hebben er tien jaar op moeten wachten maar Paul Verhoeven is eindelijk terug met een nieuwe film. Elle ging in première op het filmfestival van Cannes waar hij door de internationale pers zeer enthousiast werd onthaald maar desondanks zonder prijzen naar huis ging.

1-6-2016 Door: Quirijn Foeken

Paul Verhoeven, Copyright 2016 ArjoFrank Fotografie

De film begint met alleen geluid: het geluid van een vrouw die wordt verkracht. Het eerste dat we te zien is de huiskat die ongeïnteresseerd toekijkt. De vrouw in kwestie is Michele LeBlanc, gespeeld door Isabelle Huppert, een succesvolle zakenvrouw die aan het hoofd staat van een gamebedrijf. Ze wordt verkracht door een onbekende man in een ski-masker die er na de daad snel vandoor gaat. Michele staat op, veegt de scherven van de vloer en gaat in bad. Daar zien we hoe het bloed zich vermengt met het badschuim. Vanaf het eerste moment lijkt zij zich niet te willen conformeren aan het beeld van een slachtoffer. Ze is weliswaar aangeslagen maar niet kapot gemaakt. Ze koopt pepperspray en vervangt haar sloten maar lijkt niet bang. Misschien vind je dit een vreemde reactie. Maar wat is een normale reactie?

Wie de plotbeschrijvingen van Elle op internet leest, leert dat Michele zelf achter de dader aangaat. Maar dat is slechts een deel van deze film. Michele is ook moeder van een sullige zoon met een zwangere vriendin. Ze heeft een ex-man met een nieuwe vriendin. Ze heeft een collega die haar niet kan uitstaan. Haar moeder heeft een bespottelijk jonge vriend. En haar vader is een beruchte seriemoordenaar die in de jaren '70 haar familie bekend en berucht maakte. Er is kortom heel wat te vertellen in deze film en Paul Verhoeven weet deze details handig te doseren over de achtergrond van het verhaal. Door deze complexe relaties leren we Michele steeds meer kennen maar helemaal begrijpen doen we haar nooit. Elle is daarom meer een karakterstudie dan een een film over een vrouw die wraak neemt op haar verkrachter. Michele is een fascinerend en enigmatisch personage dat op haar eigen manier met de situatie omgaat. Dit alles valt op het conto van een fenomenale Huppert die in alle scenes te zien is en werkelijk in alle scènes schittert. Als de identiteit van de verkrachter bekend wordt, doet de film er nog een schepje bovenop en wordt de film nog spannender, nog dramatischer, nog absurder maar ook ongemakkelijker.

Elle wordt door sommige critici nu al bestempeld als Verhoevens beste film. Het is misschien wat vroeg om dat te zeggen maar dat is wel een goede reden om de films van Verhoeven weer eens terug te kijken. En dan valt op wat voor interessante carrière Verhoeven heeft doorlopen: zijn werk in Nederland (Soldaat van Oranje, Turks Fruit) leverde onmiskenbare Nederlandse films op. Zijn Amerikaanse werk (RoboCop, Total Recall) had alleen in Amerika gemaakt kunnen worden. En Elle is dan weer erg Frans. Elle is sowieso een kroon op het werk van Verhoeven en verdient alle lof.