Recensie The Circle

'Vlakke verfilming met voer voor discussie'

De roman van The Circle van Dave Eggers was een groot succes in binnen- en buitenland en een verfilming werd al snel aangekondigd. Kan de film nog meer toevoegen aan het succes?

11-5-2017 Door: Quirijn Foeken

The Circle uit de titel is een enorm bedrijf dat een kruising is tussen Facebook, Apple en Apple. Ze beheersen alle elementen van internet en technologie en vragen van hun gebruikers om hun werkelijke naam te gebruiken: aliassen zijn verleden tijd. Het bedrijf streeft ernaar om de cirkel compleet te maken: iedereen op aarde moet altijd en overal online te volgen zijn.

Het meest fascinerende aan het boek van Dave Eggers was dat het toekomstbeeld dat hij schetste alles behalve futuristisch is. Alle technische innovaties die in het boek voorkomen zijn anno 2017 technisch mogelijk: kleine camera's, drones, RFID-chips die je kan implanteren: het bestaat allemaal al.

Emma Watson en Tom Hanks in The Circle (c) Paradiso

Eggers laat zich echter niet van de meest subtiele kant zien: om de gevaren van deze verregaande integratie te illustreren laat hij een doorzichtige haai opdraven die van allerlei bijzondere diersoorten opslokt. DIT IS EEN METAFOOR, schreeuwt het boek op dat moment.

Maar de film dus: de doorzichtige haai komt gelukkig niet voor maar voor de rest volgt de film het boek. We maken kennis met Mae Holland, gespeeld door Emma Watson met een Amerikaans accent. Ze heeft een slecht baantje in een callcenter en haar vader lijdt aan multiple sclerose: een ziekte waarvan verzekering weigert de behandeling fatsoenlijk te dekken. Mae springt dan ook een gat in de lucht als ze mag gaan werken bij de helpdesk van The Circle. Ze komt te werken in een futuristisch kantoor dat van alle gemakken is voorzien. Bovendien krijgt haar vader de ziektekostenverzekering die hij nodig heeft.

The Circle vraagt hier echter nogal veel voor terug: ze wordt geacht mee te doen aan allerlei activiteiten en moet zeker alles delen via de social media van The Circle. Mae heeft hier in eerste instantie niet zo veel zin in, maar als ze eenmaal begint groeit haar status in het bedrijf. Op een gegeven moment besluit ze als eerste werknemer van The Circle volledig transparant te worden: alles wat ze doet wordt voortdurend gefilmd en ze krijgt miljoenen volgers. Dan beginnen de problemen: haar vriend Mercer wil helemaal niet aanwezig zijn op het internet en haar ouders worden door Mae per ongeluk gefilmd in een nogal compromitterende houding. De expansiedrift van the Circle blijkt onhoudbaar: waarom zou je niet kunnen stemmen met je Circle-account? Waarom zou je geen voortvluchtige criminelen kunnen opsporen met behulp van je mobiele telefoon met camera?

Een groot probleem van zowel het boek als de film is het personage Mae. Emma Watson speelt haar prima maar waarom Mae verandert van twijfelaar naar een fanatieke Circler is niet duidelijk. Waar komt deze transformatie vandaan? Is ze dan zo naïef? Moeten we haar begrijpen? Waarom spreekt ze nooit haar twijfels uit?

De personages van The Circle-oprichters blijken ook niet erg sterk uitgewerkt. Tom Hanks speelt zijn rol als Circle-profeet met verve maar daar blijft het wel bij.

Omdat ik het boek niet zo goed vond hoopte ik dat de film het wat beter zou aanpakken. De film schreeuwt zijn symboliek gelukkig niet van de daken maar misschien blijft het juist daardoor wat vlak allemaal. Maar! The Circle maakt wel het gesprek los. Hoe gaan we in het heden om met privacy? Wat gooien we allemaal op Facebook? Zijn we als mensen nog wel in staat om een echt gesprek te voeren, om echt contact te maken? The Circle zorgt voor een leuke nazit waar je met vrienden kan discussiëren.