Waardering 2.5/5

Juste la fin du monde recensie

Twee jaar na zijn (tot op heden) best ontvangen werk Mommy (juryprijs in Cannes 2014), is Canadese regisseur Xavier Dolan terug met Juste la fin du monde. Kan sterk acteerwerk deze film met succes behoeden voor een roemloze ondergang in het drijfzand van over-the-top melodrama?

13-12-2016 Door: Megan van der Moezel

Voor zijn nieuwste (voorlopig laatste Franstalige?) film, waarin schrijver Louis (Gaspard Ulliel) voor het eerste in twaalf jaar zijn familie bezoekt om hen te vertellen dat hij stervende is, heeft de 27 jarige filmmaker een indrukwekkende Franse cast van internationale faam samengebracht. Zo komen schoonzus Marion Cotillard (Deux jours, une nuit); zusje Léa Seydoux (La vie d'Adèle) en broer Vincent Cassel (Black Swan) opdraven voor deze confronterende familiereünie.

Wie enigszins bekend is met Dolan’s oeuvre, kan het niet ontgaan zijn dat deze alleskunner (regisseur annex scriptschrijver annex acteur) een voorliefde heeft voor melodrama’s in de gezinssfeer. Juste la Fin du Monde is geen uitzondering. Het onderwerp mag dan een tikkeltje minder heftig zijn dan in eerder werk (Laurence Anyways, om eens een voorbeeld te noemen), de emotionele intensiteit wordt er niet minder op. In verschillende aktes krijgen we tête-à-tête’s voorgeschoteld tussen Louis en zijn familieleden, waarin de bezwaarde, gekwetste en rancuneuze harten naar lieve lust gelucht worden. Wanneer er genoeg gezegd is zwelt de (afwisselend blije pop- en dramatische strijk-)muziek aan, gaat het beeld op zwart als ware het een reset, om plaats te maken voor de volgende confrontatie.

Marion Cotillard

Er is niets mis met het acteerwerk in Juste la Fin du Monde. In tegendeel. De kwetsbaarheid van Léa Seydoux is bijna voelbaar, en Vincent Cassel lijkt geboren te zijn om de immer snerende Antoine te belichamen. Bovenal is het Marion Cotillard die met haar kunstige gestamel de show steelt, en met ogenschijnlijk gemak het meest aansprekende personage van de film neerzet. Het helpt dat Catherine in feite de enige is met wie de kijker zich kan identificeren. Hierin schuilt ook meteen het voornaamste probleem van dit drama. De andere gezinsleden schreeuwen, huilen en beschuldigen alsof hun leven er vanaf hangt, maar ze zitten stuk voor stuk gevangen in het eendimensionale karakter dat hen in het script is toebedeeld: Antoine is de licht ontvlambare grote broer die alle gesprekken met zijn boze grauwen abrupt tot stilstand brengt. Suzanne is de onzekere Benjamin die ondanks haar passief agressieve verwijten en puberale uitbarstingen slechts naar genegenheid hunkert. Dan is er nog de onder verscheiden lagen make-up verborgen ‘liefhebbende’ moeder (Nathalie Baye), die met verve haar koetjes en kalfjes geklets gebruikt als dekking om haar kinderen steken onder water te geven. Louis tenslotte, probeert - met weinig succes - de egoïstische beweegredenen achter zijn familiebezoek te verbergen achter lieve glimlachjes en geveinsde interesse. Zijn ware aard sijpelt echter door de façade in de momenten dat hij zich onder hevig aanzwellende strijkmuziek afsluit voor de conversaties van zijn gezinsleden, en weg droomt met herinneringen uit het verleden.

Ondertussen werkt het opvallende camerawerk - met bijna continue zoom opnames van de gezichten van de ruziemakers - als een spotlicht dat iedere gelaatsuitdrukking en emotie nog eens extra benadrukt. De regisseur lijkt zijn personages net zo op de huid te willen zitten, als zij elkaar. Helaas krijgen de vele heftige en aangezette gevoelens nooit vaste grond onder de voeten. Dit is niet alleen te wijten aan de vlakke karakters, maar ook aan het verhaal dat de kijker geen kans biedt te ontdekken waar al het drama uit voortvloeit. Er wordt veel gepraat over Louis’ twaalf jarige afwezigheid, maar de motivatie voor zijn vertrek komt nergens echt aan bod. Dolan’s script gunt geen tijd aan de beweegredenen achter de felle confrontaties waaruit de film is opgebouwd. Het voelt zo uiteindelijk vooral alsof je naar een toneelstuk kijkt, waarvan je het begin en middenstuk gemist hebt. Zo raak als de klappen zijn die de familieleden met elkaar uitwisselen, bij de niet-ingewijde toeschouwer komen deze simpelweg niet aan. C’est juste la fin du monde, ‘het is maar het einde van de wereld’, het had zo de melodramatische reactie van een helderziende filmmaker op deze recensie geweest kunnen zijn.