In gesprek met Jon Favreau

Over Chef, Scorsese en persoonlijke groei

Aanstaande donderdag gaat Chef in première, een film geregisseerd en geschreven door Jon Favreau. Hij speelt ook nog eens de hoofdrol in deze persoonlijke film. BiosAgenda.nl sprak uitgebreid met hem over zijn werk.

3-9-2014 Door: Pim Wijers

Chef (c) Universal

Zijn regiecarrière begon klein, met films als Made, waarin hij zelf ook de hoofdrol speelde. Maar later zou regisseur, scenarist, producent en acteur Jon Favreau vooral bekend worden als de man achter Iron Man en films als Elf en Cowboys & Aliens. Met Chef maakt hij weer eens een kleine en vooral persoonlijke film. Hij schreef, produceerde, regisseerde én speelde de hoofdrol als chef-kok Carl Kasper. Deze man van middelbare leeftijd wordt hard getroffen door zijn midlifecrisis: hij is gescheiden, heeft door zijn drukke baan weinig tijd voor zijn zoontje en wordt na een incident op werk ontslagen uit zijn eigen sterrenkeuken.

BiosAgenda: Over dit project had je volledige controle, dat moet heel bevredigend zijn geweest.

Jon Favreau: 'Het was heerlijk, en het was eng. Zoiets heb ik al in jaren niet meer gedaan, waarschijnlijk niet meer sinds ik Swingers en Made schreef en produceerde. Dat is alweer zo'n vijftien jaar geleden. We hadden maar een maand om de film te draaien, dus het was een snelle productie. Maar dat er niemand over mijn schouder meekeek was erg prettig werken. De grote films die ik heb geregisseerd ontstaan veel meer uit een samenwerkingsverband. Dit proces was erg lonend.'

BiosAgenda: Is het moeilijk om jezelf als acteur te regisseren?

'Mijn filmcarrière begon op deze manier. Ik heb het script geschreven voor Swingers, ik heb mezelf in Made geregisseerd. Het is heel efficiënt, want als je de hoofdrolspeler in je eigen film bent weet je welke keuzes de regisseur wil maken. Het hielp me ook enorm om mijn filmzoon te regisseren, Emjay Anthony. Ik stond niet aan de zijlijn, maar kon hem rechtstreeks vanaf de set regisseren.'

BiosAgenda: Hij acteerde natuurlijk, had hij veel aanwijzing nodig?

'Mijn sterkste punt als regisseur is dat ik heel goed weet wie ik moet casten. Ik heb oog voor talent. Er waren wel wat scènes waarin ik hem wel moest uitdagen om verder te gaan dan waar hij op zijn leeftijd bekend mee was. Dat waren dan vooral de meer emotionele scènes. Je moet tieners vooral als volwassenen behandelen, en net als bij volwassen acteurs moet je ze leren kennen en begrijpen hoe ze werken. Dat is bij elke acteur verschillend.'

BiosAgenda: Hoe zit dat met een acteur als Dustin Hoffman?

'Hij las het script en vond het leuk. Tijdens de voorbereidingen met hem gaf hij aanwijzingen over het script en aan de hand van zijn commentaar heb ik nog hele stukken herschreven. Hij sprak veel over zijn film Kramer vs. Kramer. Dat begreep ik aanvankelijk niet, dus heb ik die opnieuw gekeken. Ik ontdekte veel overeenkomsten met Chef. De band tussen vader en zoon heb ik na het zien van Kramer vs. Kramer verder uitgediept. Hoffman was niet per se nauw betrokken, maar hij heeft me wel veel advies gegeven.'

BiosAgenda: Jij neemt zelf ook nog veel rollen aan als acteur. Je bent als regisseur vast druk genoeg, wat blijft je zo aantrekken aan acteren?

'Vaak is het een vriendendienst, of doe ik het omdat ik met iemand wil samenwerken. Als de rol niet meer tijd vergt dan een week, dan wil ik wel tijd maken om mee te doen. En als regisseur leer je ook weer veel door op de set te staan van andermans film. Alleen om die reden wil ik ook blijven acteren. Ik had het genoegen om met Martin Scorsese te werken, op de set van The Wolf of Wall Street. Het geeft me de kans om te groeien, om van anderen te leren.'

BiosAgenda: Hoe kwam je op die set terecht?

'Ik heb altijd al naar hem opgekeken. Zijn humor is goed, zijn muziekkeuze is goed, zijn camerawerk is goed, zijn manier van verhalen vertellen is goed... Ik ben opgegroeid met zijn films en zelfs in Swingers zie je dat we hem toen al probeerden na te doen. Ik had hem al ontmoet, had hem geïnterviewd en ben met hem naar filmfestivals geweest, maar ik had nog nooit met Martin gewerkt. Toen ik eindelijk het telefoontje kreeg met de boodschap dat ze wellicht geïnteresseerd in me waren als acteur in The Wolf of Wallstreet zei ik: 'Luister, het maakt me niet uit welke rol je me geeft, zo lang ik maar op de set mag komen...' Toen ik gevraagd werd om de advocaat te spelen zei ik 'ja' voordat ze hun vraag konden afmaken. Ik heb hem kunnen gadeslaan als regisseur, gezien hoe hij Leonardo DiCaprio en Jonah Hill regisseerde... het was fantastisch.'

BiosAgenda: Wat heb je opgestoken?

'Als je van een meester leert, dan begin je met hem te imiteren. Ik zag dat hij zichzelf vooral enorm amuseerde tijdens het werk. Hij gaf zijn acteurs veel vrijheid, lachte tijdens de opnames en leek oprechte schik te hebben in het werk dat de mensen om hem heen deden. Hij doet veel moeite om de juiste acteurs voor zijn films te geven en geeft ze vervolgens veel vrijheid. En hij brengt veel tijd door in de montagekamer, om de juiste stukken eruit te pikken. Hij zorgt ervoor dat al zijn acteurs goed uit de verf komen. Dat deed ik ook al op mijn eigen manier, maar nu ik hem aan het werk heb gezien kan ik zijn manier van werken nog beter overnemen.'

BiosAgenda: In de production notes van Chef zeg je dat jouw werk niet per se om financiële winst draait, maar dat het ook om persoonlijke groei gaat. Hoe ben jij gegroeid als regisseur en waar zie je jezelf nog groeien?

'Tijdens je werkzaamheden moet je jezelf uitdagen, en je moet je enthousiast zijn over wat je doet: dan wordt je werk beter. Als je constant op deze manier werkt, dan komen alle andere goede dingen vanzelf. Op die manier is het fijn dat geld geen motivatie wordt voor je toekomstplannen. Ik vind mezelf geen goede strateeg als het op mijn carrière aankomt, maar projecten komen op mijn pad omdat ik er enthousiast over ben. Ik heb het geluk gehad dat alles goed heeft uitgepakt.'

BiosAgenda: Naar jouw cv kijkende lijk je anders een prima carrièrestrateeg.

'Ik ben er ook heel trots op. Zelfs op de projecten die op commercieel vlak niet zo goed uitpakten. Ik heb overal van geleerd en leuke mensen ontmoet. Ik heb ook geleerd dat je alle projecten niet los van elkaar moet zien, je moet ze bezien in de flow van je carrière. Zo lang je zo hard mogelijk je best doet zullen mensen je werk waarderen, ook al pakt niet alles zo goed uit als je zou willen. Zo kun je een oeuvre opbouwen dat jouw persoonlijkheid weerspiegelt. Wat ik zo leuk aan Chef vind is dat het een heel persoonlijke film is geworden. De toon, de boodschap: het staat dicht bij wie ik ben en wat ik vind. Dat krijg je niet altijd voor elkaar bij de grote producties.'

BiosAgenda: Er zit amper drama in de film en als dat er toch dreigt in te kruipen, dan wordt het snel weer opgelost. Was het je bedoeling om een feelgood-film te maken?

'Ik denk van wel. Een deel van mijn werk als filmmaker is om een verhaal te vertellen met een thema erin dat mijn levensvisie weerspiegelt. In mijn films is er altijd een boodschap van hoop en optimisme. Als je het leven op brede manier beschouwt dan kan het zwaar zijn en kun je obstakels tegenkomen, maar uiteindelijk is het allemaal de moeite waard en zijn er kansen om te slagen. Zo vind ik dat je naar het leven moet kijken. Er zullen nare dingen je pad kruizen en niet alles zal verlopen zoals jij het wil, maar als je hard werkt en oprecht probeert te zijn, dan zou je aan het einde van de rit moeten krijgen wat je verdient. Ik denk ook dat het publiek die boodschap omarmt.'

BiosAgenda: Wat zou je nog willen bereiken nu, na je succes?

'Ik wil nu alleen nog geëngageerd blijven, en 'in the game' blijven, me kunnen aanpassen aan de tijden die ook in de filmwereld veranderen. Ik leer over mezelf via mijn werk. Door Chef heb ik veel over mezelf geleerd en ik hoop dat ik nu nog kan blijven groeien als filmmaker. Als je jong bent is dat gemakkelijk, want dan moet je groeien om te overleven. Als je leven gemakkelijker wordt dan wordt het moeilijker om jezelf uit te dagen. Mijn doel is niet specifiek, maar ik wil een proces doormaken.'

BiosAgenda: Ten slotte: hoe gaat het met Jungle Book?

'Geweldig, ik heb veel plezier op de set. Het is een heel technische film, dus ik moet flink uit mijn comfort zone stappen: er zit zoveel nieuwe technologie en speciale effecten in. Ik leer nu hoe ik met middelen van tegenwoordig een oud verhaal kan vertellen dat globaal interessant is. Tijdens de eerste Iron Man wist ik alles van de technologie van toen, maar dat is inmiddels al weer jaren geleden. Wat nieuwe technologieën te bieden hebben is bijzonder interessant.'