Waardering 5/5

Son of Saul recensie

'Overdonderend debuut'

Son of Saul is een film die moeilijk in een recensie te bespreken is. Door zijn inhoud én vorm kan ik niet anders aanraden dan om deze film vooral zelf te gaan zien in de bioscoop.

4-11-2015 Door: Quirijn Foeken

Son of Saul recensie

Saul uit de titel is een Hongaarse jood die in Auschwitz te werk wordt gesteld als Sonderkommando, joden die werden gedwongen mee te werken aan de Holocaust. Omdat Sonderkommando's de geheimen van de massavernietiging kenden werden ze apart gehouden van de andere gevangenen en leefden ze onder net iets betere omstandigheden. De meeste Sonderkommandos werden na drie maanden zelf vergast.

Als Saul na een vergassing de lijken uit de gaskamer moet opruimen komt hij het lichaam van een jongen tegen. Is dit zijn zoon? Het zou kunnen. Hij weet het lichaam te redden van de verbrandingsoven en verstopt het. Vanaf dat moment gaat hij op zoek naar een rabbijn die hem kan helpen het lichaam in de joodse traditie te begraven. Tegelijkertijd bereiden de andere Sonderkommando's een opstand voor. Een loodzwaar verhaal dat alleen maar harder binnenkomt door de manier waarop de film is gemaakt.

De haast vierkante kaders van de film zijn namelijk uitsluitend op Saul (Géza Röhrig) gericht. We zien hem scherp in het midden van het beeld, de rest is onscherp of valt half buiten beeld. De rest van het beeld hoeft ook niet scherp te zijn. Dat zijn namelijk de gruwelijkheden die eigenlijk te erg zijn om te benoemen, te bespreken. Je hoort het namelijk wel: het sounddesign van de film laat zien wat de camera buiten beeld laat. Op deze manier zien we Saul, maar ook hoe gedissocieerd hij is: Saul moet niet alles willen registeren om maar te kunnen overleven.

Toen ik me inlas op deze titel sloeg het ijs me om het hart. Son of Saul is niet de eerste film over de Holocaust die ik zie. Maar elke keer wordt ik weer overvallen hoe systematisch de Holocaust was, hoe inhumaan, hoe kwaadaardig. Saul en zijn medegevangenen zijn al hun menselijke waardigheid kwijt geraakt. Het zijn levende doden, die tegen elkaar fluisteren in hun eigen taal, terwijl er op de achtergrond in het Duits wordt geschreeuwd. Ze werken dag en nacht in deze helse machine die uiteindelijk ook hun eigen ondergang zal betekenen.

"Laszlo Nemes" heeft met zijn film een overdonderend debuut gemaakt. Ik kan me dan ook niet voorstellen dat deze film geen Oscar voor beste niet-Engelstalige film wint.